Orka's in Gevangenschap

Inleiding

 Op 24 februari dit jaar is er iets verschrikkelijks gebeurd in Seaworld Orlando in de Verenigde Staten. Senior trainer Dawn Brancheau is gedood door orka Tilikum, de grootste orka van SeaWorld. Dit gebeurde niet tijdens een show, maar tijdens een "Dine with Shamu" presentatie waarbij gasten kunnen eten terwijl ze een trainingsessie met de orka's kunnen bekijken.  Dawn lag volgens ooggetuigen op een platform aan de rand van het water en aaide Tilikum's hoofd met haar gezicht langs dat van de orka.  Over wat er daarna gebeurde zijn verschillende verhalen van ooggetuigen. Volgens Seaworld heeft Tilikum Dawn aan haar paardenstaart het water ingetrokken, sommigen (zowel gasten als medewerkers die bij het incident waren) zeggen echter dat de orka omhoog kwam en haar aan haar schouder het water in trok. Tilikum's gedrag was plotseling en snel. Het personeel probeerde alles om Dawn te bevrijden van Tilikum, maar tevergeefs. De orka hield haar onderwater en ze is uiteindelijk verdronken. Het autopsierapport laat ook verwondingen zien, maar het is onduidelijk of Tilikum deze voor of na haar dood heeft toegebracht. Haar verwondingen waren afgrijselijk met onder andere een gebroken rug, gebroken kaak en ribben. Ook was ze gescalpeerd, haar arm was van haar lichaam gescheurd en haar elleboog en knie waren uit de kom. Het is duidelijk dat dit een agressieve actie ging van Tilikum, aangezien er nog nooit een incident was geweest met een orka waarbij zoveel kracht en verwondingen werden veroorzaakt. 

Deze aanval trok heel veel aandacht in de media en bij het publiek. Hoewel er dit jaar al eerder een dodelijk incident was geweest met een orka in Loro Parque, dat juist bijna geen media aandacht kreeg. Er werd fel gereageerd op het feit dat Seaworld orka's in gevangenschap houdt en deze 'aanval' zou het bewijs zijn dat de dieren het slecht hebben en ze niet in gevangenschap zouden moeten zijn. Als reactie op het incident heeft Seaworld het waterwerk met de orka's in alle drie de parken meteen gestopt.

Het houden van Orka's in gevangenschap is al een tijdje een gevoelig onderwerp voor veel mensen. Hoewel ik zelf soms twijfel of we grote, intelligente diersoorten met een geavanceerde hierarchie echt genoeg ruimte en vooral verrijking kunnen geven (denk hierbij aan olifanten, orka's, mensapen etc.) heb ik niet het idee dat deze dieren lijden in gevangenschap. Orka's worden de hele dag door verrijkt en verzorgd door een enorm team van professionals en hebben het waarschijnlijk beter dan menig dierentuindier of huisdier. Daarbij komen ongelukken met dieren nu eenmaal voor. Niet alleen in dierentuinen, maar in alle vormen van dierhouderij. Er worden jaarlijks honderden boeren en eigenaren verdrukt door hun eigen vee of paard. In de dierentuin zijn ook regelmatig ongelukken met allerlei verschillende dieren, het zijn echter de grote en gevaarlijke soorten die vaak een kritieke of dodelijke afloop hebben. Er wordt daarom bij sommige dieren gekozen voor een "hands-off" beleid in sommige dierenparken. Dit hands-off beleid houdt in dat de verzorgers niet in direct contact werken met deze diersoort en er altijd een vorm van barriere is tussen de verzorger en het dier. Het Dolfinarium in Harderwijk hanteert dit bijvoorbeeld bij de Steller Zeeleeuwen. Het probleem met dit beleid is dat het overal anders is. Er zijn veel dierentuinen die een hands-off beleid voeren onder olifanten, maar ook nog steeds veel dierentuinen waar de verzorger gewoon naast de olifant in het verblijf staat. Ook zijn er parken die een hands-off beleid voeren op één diersoort, terwijl een gelijkende diersoort in het park wel hands-on wordt verzorgd. Wat in ieder geval niet te vermijden is dat dierverzorgers gewond kunnen raken wanneer ze met dieren werken. Vooral, maar zeker niet alleen als het om wilde dieren gaat. Dit betekend niet meteen dat de dieren slecht worden behandeld.

Aannames

In de dierenwereld zie ik mensen vaak dingen roepen of schrijven die simpelweg niet waar zijn. Vaak gaat dit om dingen die dolfinaria of dierenparken in een slecht daglicht zetten. Hoe mishandeld dolfijnen en orka's wel niet zijn bijvoorbeeld, of dat ze uitgehongerd worden om 'trucjes' te doen. Vaak nemen mensen die dit lezen alles gewoon aan. Dit is het gevaarlijkste wat je kunt doen! Neem geen informatie van een enkele bron!! Zelfs niet van een aantal bronnen! Geloof niet alles wat geschreven of geroepen wordt en vooral; Doe zelf onderzoek!! Heel vaak komen mensen op mij af en zeggen dan "Ja maar Robin!! weet je wel hoe zielig dieren in gevangenschap zijn?" als ik dan vraag of ze dat zelf hebben gezien is het antwoord altijd "nee, maar ik heb het gelezen/gehoord".  Ga niet zomaar uit van iets!! lees meerdere stukken over een onderwerp, als het kan van beide 'kanten' en probeer dingen zelf met eigen ogen te gaan beoordelen voor je een mening vormt. Ga vooral niet denken dat je een expert bent over een onderwerp omdat je een paar dingen hebt gelezen of gehoord.. Verdiep jezelf echt!

Een voorbeeld van de universiteit dat ik altijd heb onthouden heet "Natte apen":  Er is een bekend experiment met een groep apen. Deze apen krijgen voedsel aangeboden door twee ramen. Ze mogen het voedsel vervolgens zelf aan pakken. Na een tijdje deed zich de volgende situatie voor: Wanneer de apen het voedsel bij het linkerraam pakte gebeurde er niks. Wanneer ze voedsel bij het rechtse raam pakten werden ze echter nat gesproeid met water dat uit een reservoir in het plafond kwam. Hier hadden ze een absolute hekel aan! Aangezien apen intelligent zijn en deze groep een hekel had aan water pakten de dieren al snel alleen nog voedsel uit het linkerraam. Wanneer een lid van de groep toch voedsel uit het rechter raam probeerde te pakken werd deze agressief gecorrigeerd door de groep. Na een korte periode werd er een nieuwe aap in de groep geplaatst. Deze aap was natuurlijk nog niet op de hoogte van de 'regels' en werd agressief aangepakt toen hij voedsel uit het verkeerde raam wilde aannemen. De nieuwe aap had al snel door dat hij absoluut geen voer aan moest nemen van dit raam, al had hij geen idee waarom!! Toen er weer een nieuw groepslid bij kwam schreeuwde deze aap zelfs net zo hard mee als de nieuweling bij het verkeerde raam in de buurt kwam. Uiteindelijk was de hele originele groep vervangen. Geen één aap uit de groep was ooit nat gesproeid, aangezien geen één aap het ook maar waagde bij het verkeerde raam in de buurt te komen. GEEN van deze dieren wist WAAROM ze niet bij dat raam in de buurt moesten komen, ze gingen er gewoon vanuit en raakte in complete paniek als er iemand bij in de buurt kwam. Wordt geen aap! neem geen dingen aan, maar onderzoek ze!