Walrusbaby Floki in Pairi Daiza

Inleiding 

Op 22 mei 2021 werd in Pairi Daiza een walrusje geboren. Dit is behoorlijk bijzonder! Er zijn namelijk niet veel dierenparken die walrussen houden. Pairi Daiza is de enige in België en één van drie dierenparken die momenteel walrussen huisvesten in Europa. Dit zijn dus Pairi Daiza, Tierpark Hagenbeck in Hamburg en het Dolfinarium in Harderwijk. Het Dolfinarium heeft zelfs eerder dit jaar aangekondigd te stoppen met het huisvesten van walrussen na meer dan 45 jaar, dus de parken met walrussen verminderen eerder dan dat er snel verblijven voor walrussen bijkomen. Wil je buiten deze drie Europese parken walrussen zien dan zijn de dichtstbijzijnde parken in Rusland of Turkije. Het is dus vrij speciaal dat we zo dichtbij drie parken hebben om deze speciale dieren te bewonderen. Alle Europese parken die momenteel walrussen houden hebben ook fokresultaten behaald met de dieren. Lang was het Dolfinarium één van de weinige parken met walrussen en de enige in Europa die foksucces behaalde met de dieren. In 1995 werd het eerste jong geboren en dit was een primeur voor zowel Nederland als Europa. Er werden toen ook al niet zo vaak walrussen geboren in dierenparken en vaak waren de geboortes niet succesvol. Nikolai zoals het mannetje genoemd werd leeft nog steeds in het park. De laatste geboorte in het Dolfinarium was in 2009, helaas overleed dit jong genaamd Pavla een dag later door problemen met zogen. Er werd gedacht dat ze te vroeg geboren was. De ouders van Pavla waren Igor en Rossita. Het huidige volwassen mannetje in het Dolfinarium, Nikolai heeft helaas nog nooit voor nakomelingen gezorgd en is al aardig op leeftijd aan het raken, waardoor de kans om hem in een nieuw fokprogramma te gebruiken steeds kleiner wordt.

Het derde park met walrussen is Tierpark Hagenbeck in Duitsland, die al een lange geschiedenis hebben met het houden van walrussen. Hun laatste overgebleven dier was "Antje" een imposant vrouwtje met grote slagtanden die sinds de jaren 70' in het park leefde en in 2003 is gestorven. Na Antje leefden er bijna 10 jaar geen walrussen meer in het park, tot 2012 toen de eerste nieuwe exemplaren arriveerden. Inmiddels leeft er een groep walrussen in het park en zijn er meerdere fokresultaten behaald. Het mannetje "Odin" in Hamburg is de enige bewezen fokman in Europa met al meerdere nakomelingen. Hij is ook de vader van Floki. Moeder Tanya heeft een tussenstop gemaakt in Hagenbeck voor ze naar Pairi Daiza kwam om daar te paren met Odin en drachtig te worden. In december 2020 bleek Tanya drachtig en werd ze naar een aangepast verblijf in Pairi Daiza overgeplaatst. Beide parken maken deel uit van een internationaal fokprogramma voor walrussen. Zij zijn een samenwerking gestart met elkaar en het Spaanse park L'Oceanogràfic, die hun laatste drie vrouwtjes hebben afgestaan aan Pairi Daiza na een poging ze drachtig te krijgen in Hagenbeck.

                                                        Walrussen in Pairi Daiza
Pairi Daiza (tot en met 2009 Paradisio of Parc Paradisio) is een dierenpark in België, in het plaatsje Cambron-Casteau. Pairi Daiza is nog een jong dierenpark dat op 11 mei 1994 haar deuren opende. Toch heeft dit park in een razend tempo veel bekendheid gekregen! Pairi Daiza wordt door veel mensen een van de mooiste, al dan niet dé mooiste dierentuin van Europa genoemd. Dit komt met name door de prachtige uitstraling van het park met veel gebruik van thema's en de vele speciale en bedreigde diersoorten. Pairi Daiza neemt deel aan 89 EEP's (fokprogramma's) voor het behouden beschermen van bedreigde diersoorten. Ook werd het park al meerdere keren uitgeroepen tot Beste Zoo van Europa. Pairi Daiza was bij opening met name een vogelpark, maar is razendsnel gegroeid tot een grote speler tussen de moderne Europese dierenparken. Het park is opgedeeld in gebieden met een pakkende titel die allemaal thematisch zijn aangekleed naar gebieden in de wereld. Ook de diersoorten in dit gebied sluiten hier vaak op aan. Enkele voorbeelden zijn "the Middle Kingdom", "Southern Cape", "Land of Origins" en ga zo maar door. Vaak is het thema gebaseerd op een bepaald gebied of een werelddeel. De twee laatste gebieden die zijn toegevoegd aan Pairi Daiza focussen zich op de 'koude' gebieden en dieren. Dit zijn: "The Last Frontier" en "The Land of the Cold". Deze gebieden hebben thema's als Canada en een mix van koudere landen zoals Rusland, Alaska en Scandinavië. In the Land of the Cold werd het walrusverblijf gerealiseerd. De  eerste walrussen arriveerden 14 maart 2020. Dit zijn een zes-jaar oud mannetje genaamd Thor en een zeventien-jaar oud vrouwtje genaamd Petrushka. Zij werden later vergezeld door de vrouwtjes Tanya en Ninotchka. De drie vrouwtjes Petrushka, Tanya en Ninotchka leefden voorheen in L'oceanografic Valencia in Spanje en arriveerden in december 2019 in Hagenbeck's Tierpark in een poging de vrouwtjes drachtig te krijgen door de fokstier Odin. Er zijn verschillende paringen waargenomen in het Duitse park en inmiddels is baby Floki al een zichtbaar resultaat van deze fokleen. De hoop is dat de andere dames snel jongen krijgen, mocht dit niet lukken dan gaan ze waarschijnlijk nog eens terug op fokleen naar Hagenbeck. Op 13 juni 2021 kwamen er nog twee walrussen aan in Pairi Daiza. Dit zijn Garik (ook wel Svyatogor genoemd) en Frosya (ook wel Yefrosinya genoemd). Dit koppel is in 2012 uit het wild gekomen in Rusland en ze hebben samen in het dolfinarium van Sint Petersburg en het Utrish Marine Station geleefd voor ze Pairi Daiza kwamen. Doordat ze compleet andere genen hebben dan de bestaande populatie in de Europese parken worden ze als zeer kostbaar gezien voor het fokprogramma, al is er in de dierentuinwereld ook kritiek op de wilde afkomst van de dieren. De dieren uit Hagenbeck zijn echter ook van Russische afkomst. 

     Tanya en Floki

In december 2020 bleek Tanya drachtig en werd ze van Tierpark Hagenbeck naar Pairi Daiza overgeplaatst om daar te bevallen. Dit gebeurde op 22 mei 2021. De geboorte en periode na de geboorte verliepen opvallend goed. Tanya was nog nooit eerder moeder geweest dus het was afwachten hoe ze op het jong zou reageren. Dit was dus erg spannend voor het team toen het moment daar was, al helemaal met de kennis dat de eerste dracht en geboorte bij zeezoogdieren in het wild vaak niet helemaal vlekkeloos verlopen. Tanya vertoonde echter vanaf het begin zeer goed moedergedrag en liet Floki vrijwel meteen zogen. Ook de periode daarna toont Tanya zich als een zorgzame moeder. Dit kun je ook nu Floki en Tanya zichtbaar zijn voor het publiek heel goed zien! De eerste periode verbleven Floki en Tanya achter de schermen. Bij de geboorte woog Floki bijna 60 kilo, inmiddels weegt hij al over de 80! en is hij zichtbaar voor het publiek. De twee verblijven in het rechterbassin en zijn beperkt te zien. Soms bepaalde dagdelen en soms helemaal niet en worden ze per dag afgewisseld met Garik en Frosya. Je moet dus geluk hebben om het tweetal te kunnen zien. Tanya is een zeer zorgzame moeder die haar jong goed in de gaten houdt en ook oplettend is op haar omgeving. Dit kun je zien aan de uitpuilende ogen (walrussen kunnen hun ogen uit hun kassen drukken om af te koelen of beter te kunnen zien) en hoe ze continu roept naar Floki en contact maakt met hem. Ook vertoont ze het karakteristieke 'knuffelen' waarbij walrussen hun jongen tussen de voorvinnen nemen bij het zwemmen. Het is echt ontzettend schattig en aandoenlijk om dit duo in actie te zien. Ook is het mooi om te zien dat het weer mogelijk is dat walrussen op natuurlijke wijze worden geboren en opgevoed in meerdere dierentuinen. Het zou zonde zijn deze soort te verliezen in Europa.  

Training

Ook bij walrussen komt veel training kijken, net als bij andere zeezoogdieren. Ook al zijn er in Pairi Daiza geen shows of presentaties met de dieren, toch is training heel belangrijk. Zo is er de medische training, waarbij bijvoorbeeld kan worden gekeken naar de buikzijde, binnenkant van de mond en kan worden getraind op het afnemen van bloedmonsters of het maken van een echografie. Dit is heel belangrijk om de dieren gezond te houden en eventueel te kunnen behandelen bij een verwonding of bij ziekte. Ook training om de dieren te stationeren, te roepen en ze de verzorgers te laten volgen zijn belangrijk. Zo wordt het veel makkelijker en veiliger zo'n grote groep walrussen te managen. Ook maakt dit het veel makkelijker en minder stressvol om de dieren te verplaatsen voor bijvoorbeeld een medische ingreep of om ze te wegen. Met deze training beginnen de verzorgers zo jong mogelijk. Dit gebeurt normaal gezien zo vroeg als dat een zeezoogdier interesse krijgt in vast voedsel, dit wordt namelijk vaak als beloning gebruikt. In de praktijk zie je echter dat het vaak zelfs al eerder begint omdat de verzorgers zo'n goede band hebben met de jonge dieren. Zo zijn aaien, kroelen en algemene aandacht vaak al een beloning voor de dieren in plaats van het voedsel wat wordt aangeboden. Ook bij de training van Floki zie je dit terug. Hij toonde geen interesse in de mosselen, visjes of ijsblokjes-verrijking die hem werden aangeboden tijdens zijn target en volg-training, maar genoot zichtbaar van het aaien en kroelen dat hij als beloning kreeg. Floki leert op het moment de basis, zoals het volgen en aanraken van een gele target, het volgen van de verzorger en kleine medische gedragingen. Het is bijna niet voor te stellen hoe groot hij gaat worden als je hem nu zo langs zijn verzorger ziet!

                                                            Conclusie

Het is ontzettend fascinerend om zo'n nieuwe en vooral grote walrusgroep te zien in zo'n nieuw en prachtig verblijf als Pairi Daiza. Vooral nu het Dolfinarium gaat stoppen met het houden van walrussen was ik even bang dat ik deze prachtige soort niet meer zo snel zou kunnen zien. De dieren volgen is toch wel iets wat ik (en ook vele andere dierentuinliefhebbers) graag doe en met zo'n grote, dynamische groep lijkt me dit heel interessant. Ook de toekomst ziet er rooskleurig uit als alle gewenste fokresultaten worden behaald. Wel ben ik benieuwd hoe ze deze groep gaan managen als ze er nog twee jongen bij willen en eventueel nog twee dieren uit het Dolfinarium willen ontvangen. Dan zouden er in totaal 11 dieren leven in Pairi Daiza(!) Ik vraag me af of het verblijf daar groot genoeg voor is, omdat er nu al gewisseld moet worden tussen Garik & Frosya en Tanya met Floki. Dan kunnen dus niet alle dieren tegelijk buiten zijn. Ook vraag ik me af hoe je in de praktijk zo'n grote groep dieren waarvan meerdere mannelijke dieren manoeuvreert, vooral in de paartijd. Dit is iets wat we met de tijd moeten gaan zien, het zou in iedergeval enorm gaaf zijn zo'n grote groep in het echt te zien. Ook het zien opgroeien van meerdere jonge walrusjes is iets waar ik naar uitkijk!