Tuimelaars van het Dolfijndomijn, 2025
Inleiding
Na een blog over de dolfijnen in de Dolfijnendelta, leek het me leuk om ook nog wat blogs te schrijven over de andere dieren in het Dolfinarium. Waaronder de mannengroep tuimelaars die in het Dolfijndomijn leeft. Het is al heel lang geleden dat ik hier een blog over schreef! Dus er is behoorlijk wat veranderd. In het Dolfijndomijn leeft momenteel een groep mannelijke tuimelaars van allerlei verschillende afkomsten, van Frankrijk tot Duitsland tot Amerika of uit Harderwijk zelf, de groep is echt ontzettend divers. Alle dieren in het domijn zijn dus mannelijk. Waarom is hiervoor gekozen? Dit is eigenlijk een nabootsing van hoe tuimelaars in het wild leven. In een stabiele familiegroep dolfijnen kunnen niet teveel mannetjes leven, dit geeft conflict onder mannelijke dieren en hormonaal gedrag naar vrouwelijke dieren, wat vaak ongewenst is. In het wild worden jonge mannetjes die seksueel actief beginnen te worden daarom vaak verjaagd uit de groep door de volwassen dieren. Deze jonge mannetjes vormen dan regelmatig samen vrijgezellen groepen, de zogenaamde "Bachelor groups". Dit gebeurt overigens bij nog veel meer diersoorten, zoals bijvoorbeeld herten, zeeberen, en leeuwen. Soms voegen mannetjes van deze vrijgezellen groepen zich weer bij een andere familiegroep, maar vaak blijven deze mannengroepen ook gewoon voor altijd bij elkaar. Het paren gebeurt dan als zij eventueel een groep met vrouwtjes tegen komen, maar de mannetjes vertonen ook onder elkaar paargedrag. Dit is in dolfinaria natuurlijker lastiger na te bootsen dan in het wild, maar niet onmogelijk. Sinds een aantal jaren zijn sommige dolfinaria zich gaan specialiseren in het houden van mannengroepen. Dit is echter maar een klein deel van de parken, het overgrote deel van de dolfinaria heeft nog steeds familiegroepen met beide geslachten door elkaar. In het Dolfijndomijn leven ook dieren die bijvoorbeeld in de dolfijnendelta zijn geboren, of worden uitgewisseld tussen de twee verblijven en dus de twee groepen, net zoals in de natuur. Het brengt uitdagingen om een mannengroep te houden, zo zijn er vaak meer conflicten om hiërarchie, wat je terugziet aan de verschillende krasjes op de dieren. Dit zijn de zogeheten 'rakemarks'.
Wanneer je ooit een dolfinarium of ander dierenpark met dolfijnen hebt bezocht of zelfs een boottocht hebt gemaakt om wilde dolfijnen te zien valt je misschien wel iets op: Veel dolfijnen zitten onder de krasjes, wondjes en andere plekken. Het ene dier misschien meer dan het andere, maar het is duidelijk zichtbaar. Dit is niet omdat ze zich hebben bezeerd aan een rots of de omgeving; de dieren doen dit bij elkaar! Dolfijnen en andere cetacea hebben geen handen. Dit betekent dat wanneer ze door middel van aanraking of lichaamstaal willen communiceren dit met de bek moet worden gedaan. Dat doen dolfijnen dan ook regelmatig. Niet alleen communiceren ze door elkaar te bijten, duwen of butsen met zowel de snuit als het hele lichaam, maar ze tasten zo ook hun omgeving af. Je ziet dan ook vaak dat de snuitpunt van een dolfijn een stuk lichter is dan de rest van het lichaam en een andere textuur heeft. Regelmatig zit er ook een wondje op de kin veroorzaakt door het aftasten van de omgeving. Dolfijnen communiceren duidelijk en lomp! Ze gooien hun hele lichaam in de strijd bij het stoeien, vechten of zelfs bij gewone communicatie of een ontmoeting tussen twee dieren. Ook halen ze hun bek langs het lichaam van andere dieren die voorbij zwemmen. Zo ontstaan de langere en diepere krassen die je soms kunt zien. Het merendeel van de 'ruige' communicatie die zichtbare krassen en plekken veroorzaakt gaat over de hiërarchie in de groep. Oftewel wie op welke plek staat en het zorgen dat hij/zij ook op deze plek blijft. Dat lijkt misschien lomp of zielig, maar dit is normaal en hoe deze dieren communiceren. Zowel in het wild als onder menselijke zorg. Een dolfijn volledig zonder krassen (en dan ook echt met geen één krasje) is waarschijnlijk zieliger aangezien dat duidt op dat hij/zij nooit sociaal contact heeft gehad met andere dieren. Deze krassen worden benoemd met de term "rakemarks". Rakemarks zijn dus krassen veroorzaakt van dier op dier. Deze zijn ook op de dieren in het Dolfijndomijn zichtbaar, aangezien er in de groep ook dieren leven met al een behoorlijke leeftijd zal het bij de één beter te zien zijn dan bij de ander. Ik stel de dieren graag aan jullie voor!
Boven: Een impressie van het leefgebied Dolfijndomijn, voorheen 'de Koepel' dat werd geopend in 1968 en de groep mannelijke tuimelaars die hier leven.
Juno
Juno werd op 8 juni 1984 geboren in Windsor Safari Park, het laatste park in het Verenigd Koninkrijk dat nog dolfijnen hield. Dit na de sluiting van Flamingo Land in Yorkshire in 1993. Het Dolfinarium van Windsor sloot al in 1991 en het hele park sloot vervolgens in 1992, maar de dolfijnen zouden pas In 1997 verhuizen naar het Dolfinarium, waar net de Dolfijnendelta was gerealiseerd. Dit was het einde van een tijdperk; sindsdien zijn er geen dolfinaria meer in het Verenigd Koninkrijk. Vandaag de dag ligt er op het zelfde terrein een Legoland Park. Juno was één van de dolfijnen die naar het Dolfinarium verhuisde, samen met onder andere zijn ouders Smarty en Lulu. Juno is een korte, gedrongen dolfijn met een donkere huid. Hij lijkt ontzettend op zijn vader Smarty, die ik nog jaren gekend heb. Smarty overleed in 2012. Juno heeft veel krasjes en littekens en heeft kleine kraaloogjes en een rond gezicht met een opvallende witte snuitpunt. Een kenmerk van Juno is dat hij zijn hoofd en staart buigt bij een 'hooptie', een gedraging tijdens de voorstelling. Andere dolfijnen doen dit gestrekt. Juno is een zachtaardige dolfijn die altijd in is voor wat kattenkwaad of stoeien met de andere mannetjes.
Tucker
Tucker werd op 21 juni 1981 geboren in Seaworld Orlando in de Verenigde Staten. Zijn ouders zijn Tanya en Ralph en hij is daarmee een halfbroer van Roxy uit de Dolfijnendelta. Tucker verhuisde samen met zijn vader Ralph, halfzussen Roxy en Lucy en de dieren Molly, Cecil, Finagain en Beachie naar Harderwijk op 7 juni 1997, waar net de nieuwe Dolfijnendelta was gebouwd. Hij is ook vader van één van de diertjes daar; Tijdens een renovatie verbleven de mannetjes uit het Dolfijndomijn tijdelijk in de Dolfijnendelta, tijdens dit verblijf heeft Tucker een jong verwekt bij dolfijn Molly. Dit resulteerde in Daisy, de eerste wintergeboorte in de geschiedenis van het Dolfinarium. (Normaal gesproken worden jonge dolfijntjes in de lente en zomer geboren, al zijn de vrouwtjes jaarrond vruchtbaar). Eerder werd hij ook al vader van Spat, een jong van Finagain. Dit was echter via Kunstmatige Inseminatie en pas de tweede keer dat dit werd uitgevoerd in het Dolfinarium en in een Europees dierenpark bij deze diersoort! Tucker is een grote, lange dolfijn met een hapje uit zijn rugvin. Hij heeft een vriendelijke uitstraling en is zeer gesteld op zijn trainers. Hij Hij is makkelijk te herkennen aan zijn formaat, grote snuit en de duidelijke, kenmerkende krasjes en vlekjes op zijn lichaam. Spelen vind hij fantastisch en hij is dol op alle verschillende soorten verrijking die aangeboden wordt Hij kan hele grote bellen blazen onderwater en tijdens de voorstelling zie je hem vaak indrukwekkende sprongen uitvoeren.
Prince
Velen kennen Prince nog wel uit de Dolfijnendelta, waar hij jarenlang heeft geleefd. Prince is de oudste mannetjesdolfijn in het Dolfinarium en meteen ook de oudste mannelijke dolfijn van Europa. Prince komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten waar hij ook bekend stond onder de naam Flipper. Hij verhuisde in de jaren 80' naar het Verenigd Koninkrijk waar hij eerst werd gehouden in een dolfinarium in Scarborough. In 1984 verhuisde hij naar Windsor Safari Park samen het vrouwtje Lady uit Whipsnade Zoo, ook wel bekend als Rose. De twee werden Prince en Lady genoemd als parodie op Prince Charles en Lady Diana. Bij het ophalen van het vliegveld werd de bijnaam "The Royals" gebruikt voor de dieren onder veel media aandacht. Prince kon het in het Dolfinarium altijd erg goed vinden met Smarty, de twee waren echt een duo en het was heel erg wennen toen Smarty overleed. Prince heeft veel jongen verwekt in zijn tijd in het Dolfinarium. Hij is de vader van onder andere Apollo, K'ulu'ta, Parel, Luna, Rif, Storm, King, Baya, Zoë en Indy. Veel van deze dieren leven nog steeds in het Dolfinarium, of in andere dierenparken en dolfinaria over heel Europa! Inmiddels is hij ook al opa, aangezien Parel meerdere jongen heeft gekregen. Prince is een rustige en kalme dolfijn en erg fijn om mee te werken volgens zijn trainers. Hij is een dominant mannetje maar uit dit niet snel in agressie naar andere mannetjes toe. Hij kan ook een beetje eigenwijs zijn, maar is een echte goedzak. Prince is te herkennen aan zijn donkere kleur, duidelijke witte snuitpunten en verschillende witte vlekjes, onder andere op zijn borstvin en rugvin. Zijn rugvin is ook erg puntig vergeleken met andere dolfijnen.
T'lisala
T'lisala werd op 17 mei 2001 geboren in de dolfijnendelta van het Dolfinarium. Zijn ouders zijn Lucy en Beachie. Zijn naam is misschien wat apart vergeleken met de andere dolfijnen. Het betekent "zon" in de taal van de Canadese Kwakwaka'wakw indianen, waar de Dolfijnendelta vroeger op gebaseerd was. Er zijn in de beginjaren behoorlijk wat dolfijnen geboren in de Dolfijnendelta en allemaal vernoemd naar dit thema. Palawas en T'salka bijvoorbeeld, die nog steeds in de Dolfijnendelta leven. T'lisala lijkt sprekend op zijn halfbroer/neefje Damsxi en de twee leefden vroeger beiden in het Dolfijndomijn. De twee werden toen ook wel "Tik" en "Tak" genoemd door de trainers. T'lisala lijkt tegenwoordig ontzettend op zijn vader Beachie, maar hij heeft echt heel veel familie in zowel het Dolfinarium als over heel Europa en zelfs in Amerika. Voorbeelden zijn zijn moeder Lucy en nichtje Parel uit Planete Sauvage, en zijn broer Kite in Boudewijn Seapark. Als je die dieren dan gaat opzoeken herken je echt uiterlijke kenmerken en zie je dat het familie van elkaar is! Hij heeft een grote snuit en kleine kraaloogjes. Zijn rugvin is gekarteld en hij heeft een aantal krassen over de lijnen op zijn meloen (voorhoofd) lopen, maar verder heeft hij eigenlijk heel weinig krasjes en vlekjes vergeleken met de andere dolfijnen.
Balasi
Hmmm wacht eens even? Balasi staat ook in mijn blog over de dolfijnen uit de Dolfijnendelta dit jaar?? Zijn er twee Balasi's in het Dolfinarium? Nee hoor! Balasi is dit jaar verhuisd naar het Dolfijndomijn. Dit heeft vooral zijn huid heel erg goed gedaan! Als je de foto's vergelijkt zie je dat de vlekken op zijn lichaam bijna helemaal verdwenen zijn! Balasi is een Franse dolfijn van origine. Hij werd geboren op 16 augustus 2004 in Parc Asterix. Zijn moeder is Beauty en zijn vader is Pichi. Dit maakt hem dus ook de halfbroer van dolfijn Liya in de Dolfijnendelta. Balasi verhuisde op 8 november 2012 van Parc Asterix naar het Dolfinarium. Hiervoor had hij echter in 2008 al enige tijd in het Dolfinarium doorgebracht. Dit was tijdens de renovatie van het bassin waarbij alle dolfijnen van Parc Asterix tijdelijk naar het Dolfinarium verhuisde. Hij heeft kleine donkere ogen en een dunne snuit. Het is een eigenwijze, maar erg lieve dolfijn volgens zijn trainers. Voorheen was hij voor beginners het makkelijkste te herkennen vanwege het grote aantal en formaat van de vlekken die hij op zijn lichaam had. Afhangend van het seizoen en de temperatuur lijken deze heftiger of vallen ze juist minder op. Nu hij weer in het Dolfijndomijn leeft zijn deze zo goed als afwezig.
Nando
Nando werd geboren in Tiergarten der Stadt Nürnberg, een dierentuin in Duitsland op 6 juni 1990. Zijn ouders zijn de iconische Eva en Moby, twee dolfijnen die in Duitsland erg bekend waren en samen veel jongen hebben verwerkt. Moby was lang de oudste mannelijke dolfijn ter wereld. Hij stierf in 2018 op 58-jarige leeftijd, een ongelofelijke leeftijd om te behalen voor een mannelijke tuimelaar! Op 28 december 1996 verhuisde Nando met zijn broer Nemo naar Allwetterzoo Münster. In deze dierentuin lag een klein, gedateerd dolfinarium, waar tot 2013(!) nog tuimelaars hebben geleefd. Daarna ging het verder als verblijf voor Californische zeeleeuwen onder de naam "Robbenhaven", maar inmiddels is het sinds 2024 helemaal gesloten. Met de sluiting van het Delphinarium Münster verhuisde Nando naar Dolfinarium Harderwijk, waar hij herenigd werd met zijn broer Nemo, die hem al voor ging in 2008. Nando is een dolfijn die erg donker is van kleur, zijn snuit heeft een opvallende vorm wat hem de bijnaam 'ducky' heeft gegeven onder liefhebbers. Ook heeft hij niet opvallend veel krasjes of vlekjes zoals de andere dolfijnen.
Nemo
Ook Nemo werd geboren in Tiergarten der Stadt Nürnberg op 10 April, 1986 at. Hij is Nando's grote broer en heeft dus dezelfde ouders. Nemo verhuisde op 28 december 1996 naar Allwetterzoo Münster met zijn broer Nando. Hier waren de twee broers lang een iconisch duo. Zij waren jarenlang de enige twee tuimelaars in dit dolfinarium, vergezeld door Californische zeeleeuwen en een tucuxidofijn genaamd Paco. Op 25 september 2008 verhuisden Rocco, Palawas en Kite naar Allwetterzoo Münster. In ruil daarvoor verhuisde Nemo naar het Dolfinarium. Hier werd hij in de mannengroep van het Dolfijndomijn opgenomen. Deze periode was erg wennen voor Nemo. Hij had jaren in een vrij klein verblijf geleefd. Dit was ook terug te zien aan enkele gedragingen zoals zijn salto, waarbij hij in zijn oude situatie rekening moest houden met de bassinrand. In 2013 werd hij herenigd met zijn broer Nando, die met de sluiting van het delphinarium in Münster ook naar het Dolfijndomijn werd verhuisd. Hoewel de twee volle broers zijn, lijken ze niet veel op elkaar. Zo is Nemo een vrij lichtgekleurde dolfijn. Hij heeft een hapje uit zijn 'lip' (de bovenste kant van zijn snuit). Nemo is een super nieuwsgierig dier! Hij komt echt bij het glas kijken en contact zoeken.
Apollo
Apollo werd op 24 juni 1989 geboren in Windsor Safari Park. Zijn moeder is Lulu en zijn vader Prince. Hij leeft dus met zijn vader in het Dofijndomijn en hij is de halfbroer van Juno aangezien ze dezelfde moeder hebben! Ook hij verhuisde in 1997 naar het Dolfinarium omdat Windsor haar dolfinarium sloot. Apollo verhuisde op 22 Oktober, 1993 naar Harderwijk, terwijl de rest in januari en februari verhuisde.Dit in vebrand met twee vrouwelijke dieren die nog jonge kalfjes hadden. Apollo is een gespierde dolfijn met veel krassen. Hij heeft een zeer donkere, brede ooglijn, de breedste van alle dolfijnen in het domijn en kleine, maar vrolijk uitziende ogen. Over zijn ooglijnen en op zijn gezicht zitten allemaal kenmerkende krasjes. Door al deze kenmerken op zijn gezicht is hij één van de meest herkenbare dieren van het Dolfijndomijn naar mijn mening. Apollo is zeer goed in high energy gedragingen en neemt deze heel serieus. Apollo is een indrukwekkend dier om te zien, met name als hij hoge sprongen maakt.
In Memoriam
Yola
Helaas, zoals iedereen die dieren heeft (gehad) weet, overlijden dieren ook wel eens onverwacht. Dit kan bijvoorbeeld zijn door ouderdomskwalen, ziekte of een ongeluk. In het Dolfinarium gaan zelden dieren dood, aangezien ze erg oud kunnen worden onder menselijke zorg. Als het gebeurt is dit dan ook vaak door ouderdom. Toch komt het ook wel eens voor dat dieren overlijden om andere redenen. Helaas is Yola één van deze dieren. Yola werd op 2 mei 2002 geboren in de Dolfijnendelta van het Dolfinarium. Zijn ouders zijn Maaike en Moby Dick. Maaike was jarenlang het dominante vrouwtje van de Dolfijnendelta, een herkenbaar gezicht voor alle mensen die vaker in het Dolfinarium kwamen. Moby Dick was net zo iconisch, hij was een van de originele vier dieren van het Dolfinarium. Dus één van de eerste vier dolfijnen die ooit naar het Dolfinarium en dus ook naar Nederland kwamen. Yola heeft nog één halfzusje aan vaders kant; Amtan in Planete Sauvage, Frankrijk. Aan moeders kant heeft hij halfzussen Nalu en Baya, die beiden nog in het Dolfinarium leven. Zijn naam betekent "wind" in de taal van de Canadese Kwakwaka'wakw indianen, waar de Dolfijnendelta vroeger op gebaseerd was. Yola was een echte deugniet gek op kattenkwaad en stoeien. Hij overleed op 25 mei dit jaar na al een tijd ziek te zijn geweest. Het team heeft er alles aan gedaan om hem er bovenop te krijgen, dit mocht helaas niet baten.
