Sommige Dingen laten je Nooit meer Los..
15 jaar Orka Morgan
Introductie: Morgan's Verhaal
15 jaar geleden op deze dag werd orka Morgan opgevangen door het Dolfinarium in Harderwijk. Afgaand van meerdere meldingen zwom het verzwakte dier al minimaal een week rond in de Waddenzee nabij Lauwersoog. Niet snel daarna doken de eerste beelden op van Morgan, opgenomen vanuit een boot van het LNV (het toenmalige Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Toen werd het al snel duidelijk dat het om een jonge orka ging. Er werd contact gelegd met het Dolfinarium in Harderwijk om een reddingsplan en opvang te realiseren voor het verzwakte dier. Het Dolfinarium had hiervoor de ervaring en faciliteiten en was bereid dit uit te voeren. Zo geschiedde het, ze werd opgevangen en naar het dierenpark in Harderwijk overgeplaatst om daar te rehabiliteren. Als je de beelden van die tijd ziet is het eigenlijk ongelofelijk dat Morgan nog in leven was. Ze was extreem vermagerd. Zo mager, dat ze een jaar jonger werd ingeschat; 2 tot 3 jaar oud, terwijl later bleek dat ze zeer waarschijnlijk 3 tot 4 jaar oud was. Ze woog bij aankomst in het Dolfinarium 430 kilogram en was 3,57 meter lang. Een normaal gewicht voor een orka van haar leeftijd zou een minimum van 660 kilogram moeten wegen volgens de dierenarts destijds, (maar aangezien ze jonger werd ingeschat moet dat verschil nog vele malen groter zijn geweest!) Lichaamsvet was zo goed als afwezig en ze bleek ook longontsteking te hebben. Het was duidelijk dat dit dier op het randje van de dood balanceerde en veel experts geloofden dat ze haar eerste week niet zou overleven.
Ik herinner me die tijd als de dag van gisteren. Wie mijn eerdere blogs en artikelen heeft gelezen weet dat ik vaak mijn eigen meningen en emoties op de achtergrond probeer te houden en vooral feitelijk schrijf, maar deze keer wil ik wat persoonlijker in gaan op het verhaal van Morgan. Een dier wat ik nu al 15 jaar lang volg en opzoek. Haar verhaal trekt mij persoonlijk heel erg aan, dat heeft het altijd gedaan. Nu zijn we 15 jaar verder en leeft zij nog altijd gezond en wel in Loro Parque. Inmiddels is ze moeder van een prachtige zoon genaamd Teno. Sommige dingen laten je gewoon niet meer los.. Die bewuste dag zoveel jaren geleden zat ik middenin mijn opleiding dierverzorging. Ik had al een buitengewone interesse voor zeezoogdieren dankzij stages en bezoeken aan meerdere dierenparken, maar de orka is altijd al mijn favoriete dier geweest. Ik was er door geobsedeerd als kind. Ik had speelgoed, beeldjes, maakte de hele dag tekeningen van orka’s en schreef er verhalen over. Ook dat heeft mij nooit meer los gelaten. De bevestiging dat er een orka zou rondzwemmen voor onze kust kwam op 22 juni 2010, mijn verjaardag. Een dag later werd ze opgevangen door het Dolfinarium. Ik was toen zelf op vakantie in Frankrijk om Marineland, één van de twee parken met orka’s in Europa te bezoeken. Het nieuws dat er een orka in ons eigen Dolfinarium was maakte mij in eerste instantie heel erg enthousiast. Ik ben er toen zelfs speciaal eerder voor vanuit Marineland terug gekomen. Met de Franse orka’s nog vers in mijn geheugen was ik één van de eerste mensen die Morgan mocht zien. Al mijn enthousiasme sloeg toen meteen om. Ik werd zo ontzettend verdrietig bij de aanblik van Morgan toen ze net was opgevangen. Wat was ze mager.. Ze leek niet eens meer op een orka, ze had niet de vorm van een orka en ook niet het gedrag van een orka. Dit was een enorm zwak en doodziek dier. De gedachte of ze niet beter had kunnen worden ingeslapen om haar al dit leed te besparen kwam zelfs op in mijn hoofd. Iets wat overigens vaker werd gedaan met gestrande bruinvissen en dolfijnen.
Boven: Morgan in Dolfinarium Harderwijk 15 jaar geleden. Op de foto's is goed te zien hoe zwak en mager ze was, en dit was zelfs al na wat aansterken. 
Wonderbaarlijk genoeg knapte Morgan steeds meer op in het Dolfinarium. Iets wat ik ook al die jaren al roep is echt petje af voor het team van het Dolfinarium, die een dier dat in zo’n extreem slechte staat was er weer bovenop hebben gekregen. Met een team van experts en zeer intensieve zorg sterkte Morgan steeds verder aan, tot op het punt dat moest worden gekeken naar de volgende stap, wat nu? Het uiteindelijke doel van rehabilitatie is het dier weer terug te brengen naar de natuurlijke omgeving, maar waar was die natuurlijke omgeving überhaupt? Waar kwam Morgan eigenlijk vandaan? Orka's komen voor in alle wereldzeeën en ze kan best wel eens de halve wereld over zijn gezwommen om in Nederland te komen gezien haar staat. Orka's hebben allemaal een uniek dialect, jaaggedrag en dieet gebaseerd om waar ze vandaan komen. Het was dus cruciaal om te weten waar ze vandaan kwam om haar weer in het wild terug te plaatsen. En zelfs dan is dat lang niet altijd haalbaar. Er zijn verschillende redenen waarom een dier niet terug kan keren naar de natuur. Zo kan het dier een afwijking of beperking hebben en/of aanhoudende gezondheidsproblemen waarvoor het bijvoorbeeld medicatie of een aangepaste leefomgeving nodig heeft. Ook jonge dieren die nog niet hebben kunnen leren hoe ze kunnen jagen en overleven zijn geen geschikte kandidaat voor uitzet. In het geval van Morgan bleken al deze bovenstaande dingen realiteit te zijn. In Harderwijk werd het al vermoed, maar later is het ook getest; Morgan bleek doof te zijn. Het is zeer waarschijnlijk dat dit ook de oorzaak kan zijn geweest dat ze haar familiegroep is kwijtgeraakt. Een groep onafhankelijke experts heeft destijds besloten dat ze onmogelijk zou kunnen overleven in het wild zonder haar eigen familiegroep. Dit omdat orka’s in het wild in complexe sociale groepen leven wat vooral bij jonge dieren essentieel is in de kans op overleven. Haar in een willekeurige groep wilde orka’s integreren werd beschreven als een te groot risico en een onrealistische procedure. Pogingen werden gemaakt om Morgans exacte groep te lokaliseren. Een aantal methodes die hiervoor zijn gebruikt waren het matchen van haar DNA, geluid en foto’s van haar rugvin met de bestaande database van bestudeerde orka populaties. Helaas kwam hier geen exact resultaat uit. De volgende stap was om een permanent nieuw thuis te vinden voor Morgan waar ze met soortgenoten zou kunnen leven. In Harderwijk kon ze uiteraard niet blijven, hier was geen ruimte voor en ook geen soortgenoten. Dit is dan ook nooit de intentie geweest.
Het feit dat Morgan dus niet meer terug zou keren naar de natuur beviel niet iedereen. Er werd zelfs wereldwijd negatief op gereageerd en zelfs vandaag de dag is het nog een gevoelig onderwerp voor velen. Verschillende dierenrechtenorganisaties kwamen tevoorschijn en trokken de intentie van het Dolfinarium in twijfel. De “Free Morgan Foundation” was een van de groepen die hier een grote rol in speelden. Deze mensen stonden destijds ook met spandoeken voor het Dolfinarium te protesteren. Ik ben wel eens in gesprek gegaan met ze. Hierbij vroeg ik ook of ze wisten dat er door experts is gezegd dat ze het waarschijnlijk niet zou overleven in de natuur. Het antwoord wat ik daar op kreeg was “Beter dat ze 1 dag in de natuur leeft en dan dood gaat, dan nog jaren in een dierenpark”. Absurd om te horen. Het gaat dus helemaal niet om het dier. Ze wensen Morgan liever een vroegtijdige dood tegemoet in de natuur, dan nog een gezond, lang leven in een dierenpark. Het gaat dus letterlijk niet om Morgan, maar om hun eigen mening en om het winnen van de discussie!
Ook heel kwalijk als je weet hoeveel tijd, moeite en emotie de verzorgers in het Dolfinarium hebben gestoken in het herstel van Morgan. Hetzelfde team, dat zelfs dreigbrieven ontving van dierenactivisten en voor dierenbeulen en moordenaars werden uitgemaakt.. De omgekeerde wereld in mijn ogen. Er werd zelfs een rechtszaak aangespannen om het lot van Morgan te bepalen. De uitkomst hiervan (en van vele andere rechtszaken die daarop volgden) was opnieuw dat Morgan simpelweg niet zou kunnen overleven in het wild. Inmiddels leeft ze alweer 14 jaar in Loro Parque, het overgrote deel van haar leven. Ze leeft daar ondanks haar beperking in een groep met soortgenoten. Ze is er zelfs de dominantstee orka uit de groep! Iedere dag staat er een team van trainers, verzorgers, dierenartsen en andere specialisten voor haar klaar. Er zijn verschillende aangepaste trainingsmethoden voor haar ontwikkeld zodat ze niet wordt buitengesloten met de trainingen en als klap op de vuurpijl is ze twee maanden geleden bevallen van Teno, een gezonde zoon. Toch hebben dierenactivisten zich al die jaren lang verzet tegen de verhuizing van Morgan naar Loro Parque. Tot op de dag van vandaag spannen zij rechtszaken aan tegen het park en verzinnen zij allemaal fabels over Morgan en dat het slecht zou gaan met haar. Door de jaren heen heb ik deze fabels al zo vaak ontkracht, door Morgan op te zoeken en vast te leggen wat ik gezien heb. Dit zal ik altijd blijven doen. Ik kan gewoon niet begrijpen dat dierenactivisten zoveel tijd, energie en ook vooral veel geld steken in een dier wat een prima leven heeft in één van de beste mooiste dierenparken van Europa, met de hoogste standaarden voor zorg en welzijn. 15 jaar lang rechtszaken, promotiemateriaal, etc. En iedere keer stemt de rechter in hun nadeel.. Als ze al dat geld nu eens in een orkareservaat hadden gestoken dan hadden ze misschien echt iets betekent voor de dieren die het wél nodig hebben. Ik bezocht Morgan en haar zoon Teno zowel als bezoeker, maar ook achter de schermen en heb opnieuw opgeschreven en vastgelegd wat ik heb gezien. Evenals een nieuw interview met het team van Loro Parque. Lees, kijk en vorm zelf je oordeel.
Boven: Morgan op verschillende dagen in Loro Parque tijdens mijn meest recente bezoek aan haar. Ze is ver gekomen sinds het opvangbassin in Harderwijk.
Teno
In februari 2025 werd door Loro Parque bevestigd dat Morgan drachtig was. Dit kwam na een hoop uitgesproken vermoedens van vaste bezoekers van het park en verschillende mensen online, naar aanleiding van recent genomen foto’s waarop Morgan te zien was met een aanzienlijk dikkere buik dan normaal. De officiële bekendmaking kwam vrij laat, aangezien werd geschat dat ze al eind februari of begin maart zou kunnen bevallen. Dierenrechtenactivisten reageerden uiteraard zeer negatief op dit nieuws, maar dat gold ook voor sommige andere mensen, zelfs voorstanders van dierentuinen. Loro Parque is de afgelopen jaren namelijk zeer omstreden geraakt, doordat meerdere orka’s in korte tijd in het park overleden. Ondertussen sloot in Frankrijk Marineland, het enige andere park in Europa met orka’s zijn deuren. Dit park noemde het dalende bezoekersaantal (mogelijk mede veroorzaakt door activisme), maar ook een wet die in 2026 in werking treedt als oorzaak. Deze wet verbied het gebruik van orka’s in voorstellingen, maar ook het tonen aan het publiek. Daarmee is Loro Parque dan nog de enige dierentuin in Europa die orka’s huisvest. Dit roept bij veel mensen vragen op. "Moet er dan nog wel gefokt worden met orka's? nu er geen andere faciliteiten meer zijn om ze eventueel onder te brengen?". Dit was een van de vele vragen die online en in verschillende media werd gesteld. Door al deze actuele kwesties van de afgelopen jaren stonden orka’s in menselijke zorg weer volop in de belangstelling. Ook de aankondiging van Morgans zwangerschap droeg daaraan bij. Op 31 maart 2025 was het dan eindelijk zover. Morgan beviel van een mannelijk kalf. De geboorte vond plaats met het hoofd eerst, wat ongebruikelijk is en niet zonder risico. Normaal worden orka’s met de staart eerst geboren, om verdrinking te voorkomen. Gelukkig verliep alles goed en het kalf leek al meteen sterk en gezond. Op videobeelden van de geboorte is ook te zien hoe Morgan haar kalf naar het wateroppervlak helpt voor zijn eerste ademhaling. Opvallend was de snelle en open communicatie van Loro Parque tijdens Morgans zwangerschap en in de maanden na de geboorte. Er verschenen veel updates in de vorm van foto’s en video’s op hun sociale media. Ook werd er ingegaan op vragen van het publiek over de zwangerschap en de geboorte. Waar het park zich in het verleden wat meer op de achtergrond hield bij dit soort aankondigingen, werd het publiek dit keer volledig betrokken bij het proces. Daarvoor kreeg het park online veel lof. Ze lieten het publiek zelfs namen insturen en stemmen op de uiteindelijke naam zodra het geslacht van het kalf bevestigd was. Een scherp contrast met de artikelen die verschenen vanuit dierenrechtenorganisaties of media die daar invloed van leken te ondervinden. “Weer een leven veroordeeld tot gevangenschap” was een van de letterlijke titels die werd gebruikt. Na de geboorte volgde een zeer kritieke periode. Het belangrijkste was om te achterhalen of Morgan dit keer wel genoeg melk produceerde, aangezien ze bij haar eerste kalf nauwelijks of geen melk gaf. In het begin leek het kalf slechts korte momenten te drinken, wat erop kon wijzen dat hij niet genoeg melk binnenkreeg. Maar al snel werden deze drinkmomenten langer, wat erop wees dat het zogen goed verliep. Dit werd later ook bevestigd. Een mijlpaal voor het team en voor heel Loro Parque! De drie eerder geboren orkakalfjes in het park moesten door de trainers met de hand worden grootgebracht vanwege complicaties, maar nu werd voor het eerst een kalf vanaf het begin door zijn moeder opgevoed in Orca Ocean!
Interview
Net als bij het vorige artikel interviewde ik Dr. J. Almunia om meer informatie en verduidelijking te krijgen. Om een beter beeld te krijgen van de situatie stelde ik hem de volgende vragen:
Hoe gaat het nu met Morgan en Teno?
Het gaat heel goed. Vanaf het begin was Morgan oplettend en een voorbeeldige moeder, net als bij haar eerste kalf. Teno volgt haar vanaf het begin op de voet en er zijn veel zoogmomenten. Hij lijkt tevreden en alle signalen wijzen erop dat het erg goed met hem gaat. We hebben nog geen exacte metingen zoals bloedonderzoek of gewicht, omdat er deze keer geen interventie van ons personeel nodig was en alles tot nu toe perfect verloopt. Daarom grijpen we nu ook niet in om hem te wegen of onderzoeken.
Wanneer ontdekten jullie dat Morgan drachtig was?
We maakten altijd al regelmatig echo’s bij de vrouwtjes om te weten wanneer ze op het punt staan te ovuleren en om ze dan tijdelijk te scheiden van de mannetjes. Op deze manier hoeven we geen anticonceptie te gebruiken, wat op de lange termijn schadelijk kan zijn. Op een bepaald moment zagen we een verandering in hormonen en ontdekten we een foetus in Morgan. Deze was op dat moment al enkele maanden oud.
De vorige keer was Morgans zwangerschap ongepland — hoe was dat deze keer?
Ook nu was het een natuurlijke paring en niet gepland. Het viel echter zo goed als samen met het moment dat we met onze dierenartsen bespraken om Morgan niet langer te scheiden en haar de kans te geven opnieuw moeder te worden, aangezien dit onderdeel is van natuurlijk gedrag.
Welke voorbereidingen zijn er getroffen tijdens de dracht van Morgan?
Naarmate de geboorte dichterbij kwam, begon het personeel met nachtdiensten. De geboortedatum berekenen is altijd lastig, maar doordat we hormonen en ovulatie meten, dachten we een redelijke schatting te hebben. Toch duurde het uiteindelijk veel langer dan verwacht. In feite was dit de langste geregistreerde orka-zwangerschap onder menselijke zorg! 5 à 6 dagen langer dan het vorige record bij SeaWorld in de Verenigde Staten. Toen de geboorte naderde, werd Morgan ondergebracht in het A-bassin en werd alles voorbereid voor het kalf. Ook voor het geval we opnieuw zouden moeten ingrijpen om het kalf met de hand op te voeden of medische zorg te verlenen.
Hoe verliep de geboorte? Was alles volgens verwachting?
Het ging vrij goed, al was het een hoofd-eerst geboorte, wat ongebruikelijk is maar niet ongehoord. Het ging ook heel snel. Normaal gebeurt het binnen 24 uur na het opmerken van de eerste signalen. In dit geval hadden de gespecialiseerde dierenartsen net genoeg tijd om aan te komen. De geboorte begon rond 5 uur ’s ochtends, waardoor we ook zeer duidelijke beelden hebben. Morgan deed het uitstekend.
Morgan had eerder problemen met melkproductie, hoe was dat deze keer en hoe werd hierop gemonitord?
In het wild is het vrij normaal dat er bij de eerste geboorte complicaties zijn. Dat betekent niet dat dezelfde problemen zich een tweede keer voordoen, maar we waren natuurlijk goed voorbereid op dat scenario. In het begin was het zogen kort, wat erop kon wijzen dat het niet erg succesvol was. Daarna werd het zogen langer, en een nog beter teken was dat Teno om melk vroeg door zijn hoofd tegen Morgans buik te duwen, daarna zoogde hij en vervolgens vroeg hij een tijdje niet meer om melk. Dit was voor ons een indicatie dat hij tevreden was. Als hij niet genoeg melk kreeg, zou hij vaker achter elkaar hebben gevraagd.
Is Morgan een goede moeder?
Ze is vanaf het begin een voorbeeldige moeder geweest: zeer oplettend en met een goed moederinstinct. Dit wijst erop dat moederlijk gedrag bij orka’s niet volledig aangeleerd hoeft te worden, maar zeker ook instinctief is. Morgan was nog erg jong toen ze werd gered door het Dolfinarium en had dus geen ervaring of kans gehad om moederzorg te leren. Toen we moesten ingrijpen bij haar eerste kalf, zeiden mensen: “Natuurlijk was ze geen geschikte moeder, ze was veel te jong om het geleerd te hebben.” Maar dat is onzin. De reden dat we toen moesten ingrijpen was haar gebrek aan melkproductie, haar moedergedrag is altijd zeer goed geweest.
Is Morgan momenteel het dominante dier in de groep?
Ja, dat is ze, omdat ze momenteel het enige vrouwtje is. De balans in de groep is verschoven door het verlies van een aantal dieren, waaronder andere vrouwtjes. Adán en Tekoa strijden om de tweede plaats. Adán heeft altijd al een sterke band gehad met Morgan, terwijl Tekoa deze sociale band niet heeft maar fysiek veel groter is. Waarschijnlijk zal dit binnen een paar maanden ten gunste van Adán worden opgelost.
Verloopt Teno’s groei en ontwikkeling normaal tot nu toe?
Omdat Morgan Teno deze keer zelf opvoedt, kunnen we hem nog niet wegen of meten. We vertrouwen vooral op visuele observaties van groei en gedrag. Tot nu toe ziet hij er gezond uit, zoogt goed, is energiek en vertoont normale groei. We kunnen pas echt beginnen met hem te wegen wanneer hij vrijwillig op een weegschaal kan komen, wat pas veel later zal zijn wanneer zijn training begint. Alles lijkt nu in orde.
Kun je iets vertellen over het gedrag van Teno in deze eerste maanden?
De eerste weken was hij volledig gefocust op zijn moeder: Hij volgde Morgan overal en zoogde regelmatig. Nu begint hij wat zelfstandiger te worden, verkent hij zijn omgeving meer en toont hij nieuwsgierigheid. In het begin volgde hij Morgan altijd automatisch als we hen naar een ander bassin verplaatsten, maar op een gegeven moment weigerde hij kort om te verplaatsen, en moesten de trainers hem motiveren. Gelukkig gaat dit inmiddels al beter. Deze evolutie van losmaking van zijn moeder is interessant. Omdat hij nog niet getraind is, kunnen we geen positive reinforcement gebruiken met beloningen zoals voedsel of speelgoed. In het begin is bij zijn moeder zijn de enige positieve prikkel in zijn leven. We proberen zijn zelfvertrouwen te stimuleren door de hekken open te zetten en laten hem de verschillende bassins verkennen. Ook zijn we begonnen met speelgoed, gelatine of ijs aan te bieden. Dit heeft bij andere parken met jonge dolfijnen ook goede resultaten gehad.
Zijn er specifieke maatregelen genomen in de leefomgeving sinds de geboorte?
Toen de geboorte naderde, is Morgan uiteraard van de volwassen mannetjes gescheiden. Verder waren er geen bijzondere aanpassingen nodig aan het verblijf.
Heeft Teno al andere orka's ontmoet op dit moment?
Alleen visueel door de hekken en natuurlijk via vocalisaties. Het zal nog een paar maanden duren voordat we echte ontmoetingen toestaan. Dit zal ook heel geleidelijk gebeuren, met veel voorzichtigheid, aangezien hij nog zo klein is
Is Teno's vader al bekend?
Nee. We vermoeden dat het Keto is, maar momenteel is het nog niet mogelijk om een bloedmonster te nemen. Het heeft ook geen prioriteit, aangezien genetica vooral van belang is als je met een dier wilt fokken. Teno is verwant aan het enige andere vrouwtje in het park en veel te jong om te fokken, dus er is geen haast. Zodra hij getraind is voor bloedafnames, kunnen we dat onderzoeken. Nu ligt de focus volledig op zijn gezondheid.
Zijn er op dit moment risico’s of zorgen waar jullie extra op letten?
Niet op dit moment. Onze trainers en verzorgers hebben wisselende diensten om zijn gedrag en zoogmomenten goed in de gaten te houden, maar er zijn op dit moment geen specifieke zorgen.
Wordt Teno ook gebruikt in Wetenschappelijk onderzoek?
Bijna al vanaf zijn geboorte! We wilden een studie doen met cellen uit de placenta, maar die zonk direct naar de bodem van het bassin en kon niet snel genoeg worden opgevist. We hebben wel 24/7 audio-opnames van het verblijf, die zullen worden gebruikt om de evolutie van zijn vocalisaties te monitoren. In het begin zijn de geluiden van een kalf nogal onsamenhangend, maar daarna begint hij andere dieren te imiteren. Al onze systemen draaiden al weken voor de geboorte, dus we hebben echt data vanaf het begin. Wanneer andere parken of wetenschappers geïnteresseerd zijn, kunnen we onze observaties uiteraard ook delen.
Wat houdt de (nabije) toekomst in voor Teno? Wordt het verblijf van de orka’s nog uitgebreid?
Hij zal tussen de 6 en 9 maanden interesse in vis krijgen en vis beginnen te eten. Vanaf dat moment kan de training beginnen. Mogelijk zelfs iets eerder met speelgoed, gelatine of ijs als beloning. Er bestaan al jaren plannen voor uitbreiding van het orka-verblijf op een stuk grond naast het park. Dit was oorspronkelijk bedoeld toen we nog 6 of 7 dieren hadden. Nu hebben we nog maar 3 volwassen dieren. We hebben ook nog geen vergunning, en dat kan 5 tot zelfs 10 jaar duren. Bovendien weten we niet wat de situatie tegen die tijd is rond orka’s onder menselijke zorg, aangezien wij nu het enige park zijn dat deze soort huisvest. Zodra de vergunning er komt, kunnen we de situatie opnieuw evalueren. We hebben wel een wensenlijst met dingen die we in het nieuwe verblijf zouden willen opnemen, zoals een golfmachine of andere vormen van verrijking.
Er is behoorlijk wat kritiek online van dierenactivisten, maar populaire media op het feit dat er meerdere orka's zijn gestorven in een vrij korte tijd in Loro Parque, waaronder Morgan's vorige jong. Wat kunnen jullie hierover vertellen?
Ik denk dat wij het meest transparante park zijn geweest als het gaat om ziektes, doodsoorzaken, sectierapporten enzovoort bij onze dieren. Meer dan alle andere parken ter wereld die orka's huisvesten. We besteden veel zorg aan het zo snel en vers mogelijk verzenden van de stoffelijke resten naar een onafhankelijke universiteit op Gran Canaria, waar absolute experts werken die weten hoe ze een sectie moeten uitvoeren en zeer accuraat kunnen achterhalen wat er is gebeurd met de dieren.
We hebben ook zelf een team van onafhankelijke dierenartsen benaderd om de doodsoorzaken van al onze orka’s te onderzoeken en om vast te stellen of deze natuurlijk waren of niet. Hun conclusie was een reeks rapporten waarin werd vastgesteld dat alle sterfgevallen natuurlijke oorzaken hadden en niet veroorzaakt of beïnvloed waren door hun situatie onder menselijke zorg. Deze rapporten zijn ook gepresenteerd op het orka-symposium in Tarifa aan andere dierenartsen en experts, en zijn wereldwijd gedeeld met andere professionals. We hebben niets te verbergen op dat vlak. Deze sterfgevallen waren tragisch, maar hadden allemaal verschillende oorzaken:
Skyla had een darmtorsie (darmknoop). Dit gebeurt ook in het wild en is al vaker voorgekomen bij orka’s onder menselijke zorg. Het is een zeer acute aandoening die, eenmaal vastgesteld, niet meer behandelbaar is. Skyla was verder een gezonde orka.
Kohana had een hartafwijking waarbij de verbinding tussen het hart en de slagaders zich na de geboorte niet volledig sloot. Normaal sluit deze verbinding enkele weken na de geboorte, wanneer de navelstreng niet langer de bloedtoevoer verzorgt. Bij Kohana gebeurde dat niet. Er was geen manier om dit vooraf te weten, en zelfs als we het hadden geweten, was het niet te behandelen of te opereren. Als ze in het wild geboren was met deze aandoening, zou ze waarschijnlijk niet lang hebben geleefd, gezien de extreme omstandigheden daar; diepe duiken, territoriale gevechten, intensieve jachttechnieken en extreme weersomstandigheden. Onder menselijke zorg werd ze niet aan zulke extremen blootgesteld, wat haar leven waarschijnlijk juist met een decennium of langer heeft verlengd. In haar geval was het simpelweg een tikkende tijdbom.
Keto had een specifieke, onbekende bacteriële longinfectie. Zijn gezondheid verslechterde geleidelijk, en de dierenartsen konden de oorzaak niet vinden. We nemen regelmatig monsters van het blaasgat en kweken daarmee dan culturen, maar deze bacterie kon niet worden gekweekt met onze conventionele methodes. Uiteindelijk hebben we een staal naar specialisten in Spanje gestuurd, die de bacterie wél konden identificeren, maar dat duurde meer dan 45 dagen. Keto stierf uiteindelijk aan acute en zeer ernstige longontsteking veroorzaakt door deze bacterie. We konden simpelweg niet tijdig de juiste diagnose stellen, en zonder diagnose is gerichte behandeling onmogelijk. We hebben verschillende antibiotica geprobeerd, maar ook dat mocht niet baten. Inmiddels hebben we betere methodes, die ook nuttig kunnen zijn voor het behandelen van andere orka's (zowel in het wild als onder menselijke zorg).
Ula Ula's overlijden was bijzonder tragisch. We hadden al lange tijd moeite met haar spijsverteringsgezondheid. Er waren periodes waarin eten bijna onmogelijk voor haar was. Uiteindelijk bleek de doodsoorzaak een onvolledige darmtorsie en een ernstige infectie. We hebben alle experts geraadpleegd die we konden vinden, en ze vanuit over de hele wereld laten overvliegen. Haar dieet werd nauwlettend gemonitord. We hebben werkelijk alles gedaan wat in onze macht lag om haar te helpen. Juist toen ze tekenen van herstel toonde, overleed ze alsnog.
Uiteindelijk was het gewoon zeer ongelukkig en pech hebben dat al deze situaties in een korte tijd zijn gebeurd. Deze sterfgevallen stonden los van elkaar en werden door onafhankelijke dierenartsen als natuurlijke oorzaken bestempeld, niet beïnvloed door de omstandigheden onder menselijke zorg waarin de dieren leefden.
We zijn ons bewust van de vele geruchten en verhalen die op het internet circuleren. Zelfs één of twee voormalige dierenartsen van ons spreken zich negatief uit over de overlijdensgevallen hier in Loro Parque. Eén specifieke dierenarts was op vakantie toen een van onze jonge vrouwtjes ernstig ziek werd. Hij weigerde terug te keren van vakantie om haar te behandelen. We hebben uiteindelijk een dierenarts van SeaWorld moeten invliegen. Het dier overleed, en diezelfde voormalige arts voerde ook de sectie uit — de enige sectie die niet werd gedaan door een onafhankelijke universiteit — en hij kon geen doodsoorzaak vinden voor het dier wat onder zijn verantwoordelijk was gestorven. Na dit incident hebben we afscheid van hem genomen, omdat we het gevoel hadden dat zijn prioriteiten niet bij het welzijn van de dieren lagen. Sindsdien is hij zeer uitgesproken tegen orka’s onder menselijke zorg. Opmerkelijk is ook dat hij niet aanwezig was tijdens onze presentatie van de sectierapporten op het orka-symposium. Hij kwam pas een een dag later aan. Dat had een goed moment kunnen zijn voor discussie, met andere dierenartsen, experts én ons team. Helaas is verdere samenwerking nooit meer tot stand gekomen.
Wat is jullie visie en rol in de situatie die momenteel speelt in Marineland Antibes in Frankrijk?
Toen de Franse overheid aankondigde dat er nieuwe wetgeving zou komen die het tonen van orka’s aan het publiek verbiedt, was het volkomen logisch dat Marineland op zoek ging naar een nieuw onderkomen voor de dieren. Het hoofddoel van een dierentuin is immers het tonen van dieren aan het publiek, en de orka’s namen bijna de helft van hun parkruimte in. Operationeel blijven was dan ook niet meer logisch. Ze vonden een nieuwe verblijfplaats voor hun dieren in Japan, maar dierenactivisten blokkeerden deze overdracht via een rechtszaak, vertraagden de uitspraak en betrokken de overheid erbij. Uiteindelijk viel Japan af als optie.
Op dat moment werden wij benaderd door de Franse overheid met de vraag of we informatie over onze faciliteit konden delen en of wij bereid waren om de dieren eventueel op te nemen. Ons antwoord toen – en nu nog steeds – is “ja natuurlijk!". Op het moment dat de activisten de verhuizing blokkeerden, werd het voor ons een noodsituatie; deze dieren hebben een plek nodig waar ze goed verzorgd worden door deskundigen. Wat ik ironisch vind, is dat Marineland zo’n 4000 dieren op het terrein had: zeeleeuwen, vissen, haaien, schildpadden, vogels… maar de enige dieren waarvoor het vinden van een nieuwe plek problematisch bleek – en waarvoor vergunningen werden geweigerd – zijn de orka’s en de dolfijnen. Je ziet geen activisten protesteren tegen transport van haaien of zeeleeuwen of dat actief tegenhouden. Op z’n minst opmerkelijk…
Uiteindelijk bleven er slechts twee serieuze opties over: een sanctuary of Loro Parque. Maar er bestaat momenteel geen functionerend sanctuary voor orka’s, dus benaderden zowel de Franse overheid als Marineland de Spaanse regering voor de toestemming om de orka’s naar Loro Parque te brengen. De vergunning werd aangevraagd, maar kort daarna geweigerd door de Spaanse overheid. De reden die ze ons gaven was dat wij niet voldoende ruimte zouden hebben om nog meer dieren te huisvesten. Dat verbaasde ons enorm, want wij hebben ruim voldoende ruimte. We hebben in het verleden zelfs veel meer dieren gehuisvest in hetzelfde verblijf dan nu. We vroegen hoe ze tot die conclusie waren gekomen. Volgens hen hadden ze een rapport opgesteld en gebruikten ze de richtlijnen van de EAAM (European Association for Aquatic Mammals) om te berekenen hoeveel orka’s en dolfijnen wij zouden mogen huisvesten. Wij hanteren diezelfde richtlijnen al jaren en onder die normen zouden wij juist ruim meer dan voldoende ruimte hebben. We snappen er niks van hoe ze tot deze conclusie zijn gekomen. We hebben verzocht om inzage in hun wetenschappelijk rapport en de berekeningen waarop hun oordeel was gebaseerd, maar tot op heden hebben ze dat geweigerd (“volgens hen is het niet nodig”). Daarom werken we nu met onze juristen om toegang tot dit rapport te krijgen, dat volgens de Spaanse transparantiewet openbaar zou moeten zijn.
Want hun uitspraak heeft twee gevolgen: het betekent niet alleen dat de orka’s van Marineland nu nergens meer naartoe kunnen, maar ook dat zij publiekelijk verklaren dat onze faciliteit te klein zou zijn, dat we geen extra orka’s of dolfijnen meer mogen fokken of ontvangen, en dat we volgens hun logica zelfs in het verleden te veel dieren gehuisvest zouden hebben. Dat is gewoonweg niet waar, en dat willen we rechtzetten.
We zijn nog steeds bereid om de twee orka’s en twee dolfijnen van Marineland op te vangen. We hebben de ervaring, het personeel en de faciliteiten. Het is spijtig dat steeds meer dolfinaria en parken met walvisachtigen onder druk worden gezet of zelfs hun deuren moeten sluiten. Daarmee wordt het echte probleem niet opgelost. Neem Frankrijk als voorbeeld: ja, Marineland is nu gesloten. Maar er worden nog steeds duizenden dolfijnen per jaar gedood in visnetten in en rond Frankrijk. Veel minder mensen lijken zich daar druk om te maken dan over deze zaak van Marineland, die wel alle krantenkoppen haalt. Dat is na de sluiting van Marineland niet veranderd. Het enige wat nu veranderd is, is dat veel minder mensen weten wat er gebeurt, of het überhaupt nog iets kan schelen, want ze zullen nu nooit meer een dolfijn van dichtbij zien.
Observatie
We werden eerst uitgenodigd om een trainingssessie met Morgan en Teno te observeren in het hoofdbassin. Dit is het grootste bassin van Loro Parque. Dit was duidelijk een speelsessie, waarbij er verschillende speeltjes als verrijking werden aangeboden. Denk hierbij aan pool-noodles, gelatine, ijsblokjes en andere objecten. Teno zwom voortdurend dicht bij Morgan, maar verkende ook op eigen houtje al een klein beetje. Toch week hij nooit ver van moeders zijde. Morgan was zeer rustig en reageerde goed op de trainers. Kleine Teno had ook interactie met de trainers, vooral wanneer er voorwerpen aan hem werden aangeboden. Je kon duidelijk zien dat hij interesse toonde, ondanks dat er geen voedsel werd gebruikt (aangezien hij nog bij zijn moeder zoogt). Dit duidt erop dat hij al een band aan het opbouwen is met zijn verzorgers, los van de motivatie van voedsel; een zeer positief teken. Al met al was dit een erg goede start van de dag, die al direct liet zien hoe kalm en vertrouwd beide dieren zijn onder menselijke zorg, en hoe effectief de trainingen zijn. (De volgende dag, na de orka-presentatie, waren we ook getuige van Teno’s eerste échte trainingssessie, waarbij hij voor het eerst op een target reageerde! Tot grote glimlach en enthousiasme van de trainers.) We mochten het duo ook gedurende langere tijd onder water observeren via de ramen die zich onder het hoofdpodium bevinden. We zagen Morgan en Teno in twee verschillende bassinsystemen. Ze zwommen voortdurend dicht bij elkaar. Ik zag Teno zogen bij Morgan, en de twee waren ook erg nieuwsgierig: ze kwamen naar het glas om ons te bekijken en we hadden een lange interactie met ze. Later kregen we ook de kans om hen buiten te observeren bij de achterbassins. Ze waren actief en maakten gebruik van het volledige bassinsysteem waarin ze zich op dat moment bevonden. Ze zwommen niet in rondjes en kwamen op verschillende plekken boven, niet slechts op één vaste plaats. Ze zwommen ook wel eens op de rug en veranderde vaak van snelheid of houding. Er was geen herhaaldelijk patroon zichtbaar dat als stereotiep gedrag zou kunnen worden geïnterpreteerd. Ik zag sociaal gedrag tussen de twee, zoals zogen, samen spelen, en Teno die met zijn hoofd tegen Morgans buik duwde (wat ook gerelateerd is aan zogen). Wanneer trainers of andere verzorgers in de buurt waren, toonde Morgan nieuwsgierigheid en benaderde hen uit zichzelf, zelfs buiten een trainingsmoment en zonder dat er beloningen aanwezig waren.
Bevindingen
Voor mijn gevoel vertoonden Morgan en Teno typisch moeder-kalf-gedrag, zoals ik dat ook bij vele andere zeezoogdieren heb gezien. Teno zwom altijd dicht bij Morgan, zwemt vaak onder haar buik, en de twee raken elkaar voortdurend aan in een moeder-kalf-houding. Morgan lijkt een voorbeeldige moeder, die goed op haar kalf let, ook als hij zich een paar meter van haar verplaatst. Teno is bovendien al bezig met het vervellen van zijn huid, wat van dichtbij goed zichtbaar is als allerlei vlekken op zijn lichaam. Orkakalfjes worden geboren met een bruine, bijna oranje gloed, op de delen die bij volwassenheid wit zijn. Dit wordt steeds lichter naarmate ze vervellen. Ze lijken een zeer gezonde relatie te hebben met hun trainers en verzorgers, duidelijk niet alleen gedreven door voedsel, zoals dierenactivisten vaak beweren wanneer ze spreken over zeezoogdieren onder menselijke zorg. We bezochten het park ook als gewone bezoekers de dag erna, om te kijken of er nog iets anders opviel of aanvullende observaties waren.
Conclusie
Ook ik schrok toen ik over de verschillende sterfgevallen in Loro Parque hoorde. Ook van de verschillende beschuldigingen die online staan (zelfs door dierenartsen) schrok ik ontzettend. Hoe kon dit nu waar zijn? Ik bezoek het park al 15 jaar en de dieren maakten altijd een actieve en gezonde indruk, allemaal! Voor deze sterfgevallen leefden de originele groep dieren al sinds 2006 in Loro Parque, zonder sterfgevallen of ziekte en nu gingen er ineens meerdere dieren dood in een korte tijd. Kon dit de schuld van het park zijn? Ik ben zelf geen dierenarts en kan alleen afgaan op de observaties die ik zelf heb gezien. Talloze keren bezocht ik het park in de afgelopen jaren. De zorg voor de orka’s was uitzonderlijk goed. De dieren maken allemaal een actieve en gezonde indruk, ze zijn altijd transparant geweest over de training, medische zorg, voeding en alle andere aspecten van de orka's. Nadat ik begreep dat er door onafhankelijke experts een rapport was opgesteld en na lezen van de rapporten over de doodsoorzaken ben ik er wel van overtuigd dat meerdere van de online beschuldigingen niet kloppen. Het bewijs staat er overduidelijk op papier, onderzocht door minimaal twee onafhankelijke teams die absolute experts zijn op dit vlak. Ik sta ook zeker open voor de mogelijkheid dat de mensen die zich tegen Loro Parque uitspreken beïnvloed zijn door dierenactivisten of door bijvoorbeeld een ontslag zoals in het interview wordt genoemd. Dat zou ook niet de eerste keer zijn in dit beroepsveld. Het blijft een moeilijke kwestie. Nogmaals ik ben geen dierenarts en heb niet de kennis om definitief te zeggen wat er wel en niet klopt, of welke 'kant' gelijk heeft. Ik ben echter wél een dierverzorger en kan afgaan op wat ik zelf zie en observeer. Dat is in Loro Parque eigenlijk altijd positief geweest. Mijn observaties en bevindingen weken ook niet af op de dagen waarop ik het park als gewone bezoeker bezocht. De transparantie van Loro Parque en hun medewerkers, evenals de toewijding en zorg voor hun dieren en voor de natuur in het algemeen, spreken ook echt voor zich naar mijn mening. Ik raad iedereen sterk aan om dierentuinen en andere faciliteiten die door dierenrechtenactivisten of extremisten negatief worden afgeschilderd, zelf te bezoeken om je eigen oordeel te kunnen vormen. Ik denk dat zelfs iemand zonder veel kennis van dieren tot de conclusie kan komen dat de dieren bij Loro Parque goed verzorgd worden en absoluut niet mishandeld worden. Ik respecteer dat er verschillende meningen bestaan over het houden van dieren onder menselijke zorg, maar het beschuldigen van misbruik en het doen van valse aantijgingen is een zeer serieuze zaak en mag niet licht worden opgevat. Zeker in het huidige tijdperk van sociale media is het erg makkelijk om een organisatie in een kwaad daglicht te stellen en mensen te beïnvloeden met foutieve informatie, gemanipuleerde beelden en onjuiste verklaringen. Dat is simpelweg niet correct, en absoluut niet de juiste manier om je eigen standpunt op te dringen. Net als in het vorige artikel ben ik blij te kunnen concluderen dat de recente beschuldigingen van verschillende dierenrechtenorganisaties opnieuw onjuist blijken te zijn. Observeer, leer, en bovenal: bescherm de natuur en haar dieren op alle manieren die je kunt!